Kemik Metastazı Nedir?

Kemik Metastazı Nedir?

Kemik metastazı, primer tümörden ayrılan kanser hücrelerinin kemiğe yerleşmesidir. Hemen hemen her kanser türü kemik metastazı yapabilse de, en sık prostat, meme ve akciğer kanserlerinde ve multipl myelom hastalığında kemik metastazları görülür. Kemik metastazları kemikten köken almayıp primer bir tümörün kemiğe sıçraması-yayılması ile oluşmaktadır. Öte yandan, kemikte gelişen primer kemik tümörleri nadir görülen kanser türleri arasında yer alır. Bu sebeple kemik tümörleriyle kemik metastazları aynı şeyi ifade etmemektedir. Örneğin akciğer kanserli bir hasta düşünelim. Primer tümörden kopan kanser hücreleri kan dolaşımına girerek kemiğe ulaşabilir ve kemikte yeni (sekonder) bir tümör oluşturabilir. Bu sekonder tümör, anormal kemik hücrelerinden değil, akciğer kanseri hücrelerinden oluşmaktadır. Böylece akciğer kanseri kemiğe metastaz yapmış ya da bir başka deyişle metastatik akciğer kanseri meydana gelmiş olur. Bu duruma basitçe kemik metastazı adı verilmektedir.

Kemik Metastazları Hangi Sıklıkta Görülür?
Birçok kanser hastasında kemik metastazı meydana gelir. ABD’de yılda ortalama 170,000 yeni kemik metastazı vakası görülmektedir. Şu anda yaklaşık 500,000 Amerikalıda kemik metastazı olduğu tahmin edilmektedir. Ülkemizde kemik metastazlarının tanı oranının düşük olmasından ve istatistiksel verilerin yetersizliğinden dolayı net bir rakam söylenememektedir.
Kemik Metastazlarının Belirti ve Bulguları Nelerdir?
Kemik metastazı bulguları hastadan hastaya değişmektedir. Bazı hastalarda herhangi bir belirti olmayabilir. Hasta metastaza bağlı belirtilerle doktora başvurana kadar tanı konmayan primer kanser vakalarına da rastlanmaktadır. Kemik metastazlarının en sık görülen belirtileri arasında kemik ağrısı, kırıklar ve omurilik basısı yer almaktadır.
Kemik Ağrısı: Genellikle hastaların fark ettiği ilk bulgudur. Ağrı genellikle metastaz bölgesinde olur ve lokalize ağrı şeklinde isimlendirilir. Hastalar kemik metastazının çevresindeki bölgelerde de ağrı hissedebilirler. Metastazın gerçekleştiği bölgeye bağlı olarak, ağrıda farklılıklar görülebilmektedir. Omurgaya olan kemik metastazları, geceleyin veya yatak istirahatinde artan bir rahatsızlık veya ağrıya yol açabilir. Kol ve bacaklardaki uzun kemiklere olan metastazlarda aktiviteyle artan ve genellikle dinlenmeyle azalan bir ağrı ortaya çıkar. Kemik metastazı olan hastalar genellikle ağrının zamanla arttığını ve daha ciddi boyutlara ulaştığını belirtmektedirler.
Tüm kemik ağrılarının kemik metastazlarından kaynaklanmadığının da bilinmesi gereklidir. Belirtilerin kemik metastazından veya ağrı ve sızıya yol açabilen başka durumlardan kaynaklanıp kaynaklanmadığına hastayı takip eden hekim tarafından karar verilebilir.
Kırıklar: Kemik üzerine uygulanan çok fazla kuvvet veya stres kırığa yol açabilir. Kırık, kırılmış veya çatlamış bir kemik için kullanılan bir terimdir. Kemik metastazları kemikleri zayıflatarak kırık riskini arttırmaktadırlar. Olası kırık terimi ise kırılma riski bulunan bir kemiği tarif etmektedir. Erken fark edildiği takdirde, uygun tedaviyle kırıklar önlenebilir. Kemik metastazı olan hastaların kemikleri genellikle kırılmaya daha yatkın olup, günlük aktivitelerde bile dikkat ve özel bakım gerektirmektedir. Hangi aktivitelere devam edilebileceği ve hangilerinin bırakılması gerektiği konusunda hastayı takip eden hekimden yardım alınabilir.
Omurilik Basısı: Sekonder tümör omurgada yerleşmişse omurilik basısına neden olabilir. Omurilik basısı tümörün omuriliği sıkıştırması sonucu meydana gelir. Böylece sırt ağrısı ortaya çıkabileceği gibi, hasta yürürken zorlanabilir ve ağrı hissedebilir. Diğer belirtiler arasında bacaklarda kuvvetsizlik ve uyuşma, bağırsak veya mesane ile ilgili sorunlar veya karın bölgesinde uyuşma yer alır.
Diğer Belirtiler

Hastalarda metastazın kemik iliğini etkilemesine bağlı olarak birçok başka belirti ortaya çıkabilir. Bu şikâyetler genellikle kemoterapi veya radyoterapi alan hastalarda ortaya çıkmaktadır. Kanda alyuvar seviyesi düştüğünde yorgunluk, halsizlik ve nefes darlığı gibi anemi belirtileri görülebilir. Akyuvar düzeyinde düşme olan hastalarda ise enfeksiyonlara yatkınlık meydana gelmekte ve ateş, titreme, yorgunluk ve ağrı gibi belirtiler ortaya çıkabilmektedir. Trombosit seviyesinde bir azalma olduğu takdirde, anormal kanamalar görülebilmektedir. Belirtiler metastazdan etkilenen kan hücresi tipine bağlı olarak değişmektedir.